Vasiyetnameyle Mirasçılara Bırakılabilecek Haklar Nelerdir?
Kişi, yaşamı süresince malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunabileceği gibi yine ölümünden sonra da malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunabilmesi mümkündür. Kişi, hazırlayacağı vasiyetnameyle, gerçek veya tüzel kişi mirasçılarına belirli bir mal bırakabileceği gibi malları üzerinde bazı haklar da tanıyabilir.
Belirli mal bırakma şeklinde düzenlenen vasiyetnamelerde, kişi birden çok kişiye söz konusu malı bırakmış fakat paylarını belirtmemişse tüm paylar eşit olarak kabul edilecektir. Yine söz konusu vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için bırakılan mal ve bırakılan kişi açıkça belli olmalıdır.
Vasiyet eden kişi, mirasçılarına mal bırakma dışında malları üzerinde belli haklarda tanıyabilir. Bu haklar;
- İntifa hakkı,
Mal üzerinde yararlanma hakkı sağlamaktadır, fakat tasarruf yetkisi vermemektedir. İntifa hakkı, kural olarak mülkiyet hakkına en yakın hak olmakla birlikte mülkiyet hakkının barındırdığı kullanma ve yararlanma haklarını hak sahibine tanırken; sadece mal üzerinde tasarruf hakkı vermemektedir.
- Oturma hakkı,
Binanın veya sadece binanın bir bölümünü konut olarak kullanma hakkı sağlar. Kira sözleşmesinden farkı ise kira sözleşmesinde kiracının sahip olduğu hak sadece kiralayan kişiye karşı sürülebilen bir hak iken; oturma hakkı herkese karşı ileri sürülebilen bir haktır.
- Üst hakkı,
Bir taşınmazın üstünde ya da altında dilenildiği şekliyle inşaat yapma ve kullanma yetkisi verir. Üst hakkı, bağımsız ve sürekli nitelikte ise üst hakkı sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne taşınmaz olarak kaydedilebilir.
- Geçit hakkı,
Belirli bir yola ulaşmak için hiçbir yolu bulunmayan ya da geçidi yetersiz olan taşınmaz sahibine tanınan bu hak sayesinde taşınmaz üzerinden geçme yetkisi verilir.
- Kaynak hakkı,
Taşınmazdan çıkan kaynağı kullanma yetkisi vermektedir. Kaynak hakkı, bağımsız nitelikte ve en az otuz yıl için kurulmuş ise tapu kütüğüne taşınmaz olarak kaydedilebilir.
Vasiyet eden kişi, başkası tarafından kendisine tanınan bir intifa hakkı sahibiyse bu hakkını miras olarak bırakamaz. Zira; intifa hakkı kişiye sıkı sıkı bağlı haklardan olduğundan hak tanınan kişinin sadece kendisinin kullanması mümkündür.
Vasiyet eden kişi, düzenleyeceği vasiyetname ile belli bir alacağından da vazgeçebilir. Örneğin; vasiyet edenin alacağı sebebiyle ipotek tesis edilmiş ise mirasçı vasiyetnameye dayanarak ipoteğin terkinini isteyebilir. Bunun dışında miras bırakan, söz konusu ipotek alacağını mirasçısına da bırakabilecektir. Bu durumda da mirasçı vasiyetnameye dayanarak ipotek alacağını kendi üzerine temlik ettirebilir.
